‘A’ai ‘o nā ‘ofa’itere nō Papeto’ai

ROHIPEHE : MIKE TEISSIER

‘OHIPA : ‘IHI NUNA’A, IHI REO

WWW.CULTURE-PATRIMOINE.PF

Proposition de traduction de la légende des « Pierres marchantes » (‘ofa’itere) de Papeto’ai, racontée par une ancienne du pays, bulletin de la société d’études océaniennes, n°1 mars 1917.

« Ua atutu te he’euri ‘o te mou’a rā ‘o Rōtu’i tei uta roa ‘o te ‘o’o’ā nō ‘Ōpunohu ‘ī Papeto’ai ‘e te mau tahu’a nō Ra’iātea. ‘Ōpua iho rā ratou ‘ia ‘eiā taua mou’a ra nō ratou ‘i Hiti raro(raromata’i). ‘I te tahi pō uri uri, ‘i tō ratou tapaera’a ‘i Mo’orea, ‘e toru ratou : ‘e piti taea’e ‘e hō’ē tuahine. ‘Ua fa’a’ati-ta’amu-hia ‘e ratou ‘i taua mou’a ‘i te tahi taura, tā te tuahine ia ‘e ti’a ‘e tō, ‘e nā te mau taea’e ‘i turu mā te tura’i ato’a te mou’a. ‘Ua ne’e maru noa taua mou’a rā. ‘Are’a rā, ‘E tahu’a māramarama ato’a to Mo’orea ‘i taua tau rā, ‘o te tahi ia vahine. ‘Ua ‘ite ‘o ia te ‘ohipa maere tei tupu ‘i te roara’a ‘o te ru’i, te teretere-maru- noa-ra’a ‘o te mou’a ‘i tai. Ta’a atu rā ‘o ia e, ‘e ‘ōpuara’a ‘eiā harura’a mou’a tei tupu ra. Tōtere’ō ‘aoaoa tamau atu rā ‘o ia mai te moa ra te huru ‘i te tu’ira’a pō. Mana’o atu rā te feia nō raro e, ua ao. ‘Ua ha’ama ho’i ratou ‘e ‘itehia ratou ‘e ua fa’aea tō ha’ara’a. Riro mai nei nā taea’e ‘ei ‘ofa’i ti’a, ‘e piti « metera » i te teitei, ‘e huru upo’o ta’ata to ni’a iho. Te vai noa ra taua mau ‘ofa’i ra, tae roa ‘i teie mahana ‘i ‘Opunohu, ‘o tā te mau ta’ata tumu ‘e paripari noa na ‘ei ‘Ofa’iteretere na roto ‘i ta ratou mau hīmene. ‘Are’a ra nō tō raua tuahine iti, ‘ua riro ‘o ia ‘ei to’a nō roto mai ‘i te ava nō Ta’areu. Te pi’i ato’a nei taua to’a ra ‘i teie tau : ‘o (te) To’a-ma’o. Teie ia te tumu, mea nā hea taua mou’a Rotu’i nō uta roa mai ‘i tae mai ‘i tahatai. »◆