E parau nō te Fare Vāna´a mai te ha´amatara´a ē tae roa mai i teie mahana. (Tuha’a 2) (Hiro’a n° 207 – Mars 2025)
Rohiparau : Fare Vāna’a
hōho’a : Fare Vāna’a
I te ‘āva’e ‘Ātete matahiti 1972, ‘ua mā’iti te Fare ‘Āpo’ora’a Rahi i te fa’aotira’a mana nō te fa’ati’a i te Fare Vāna’a. Nō reira e nehenehe e parau ē, ‘a 52 matahiti ïa tō teie nei HivaTahu’a. Terā ra, ‘ua tia’ihia e piti matahiti hou te ha’aputuputu-ra’a-hia te mau Vāna’a mātāmua.
I roto i te tuha’a mātāmua, ‘ua ‘ite tātou ē , ‘ua fa’ari’i te Tavana Rahi i te anira’a a John Teariki ‘oia ho’i te nene’ira’a i te hō’ē ve’a nā roto i te reo Tahiti ; ‘o te tumu ïa i ha’amana roa ai te ’Āpo’ora’a Hau i te « Hiva Tahu’a nō te reo Tahiti ».
‘E noa atu teie tauira’a mana’o o te fa’aterera’a, ‘aita rā te ‘ohipa i nu’u noa a’e i mua ē tae roa atu i te matahiti 1972. I te 2 nō ’Ātete o taua matahiti ra, i reira te mā’iti-ra’a-hia te fa’aotira’a mana 72-92, ‘o tei fa’ati’a ‘ia ha’amauhia te Fare Vāna’a i te fenua nei.
Tau mahana i muri mai, ‘ua putuputu te Tōmite fa’aēho, i fa’ata’ahia i te ‘īrava 2 o te fa’aotira’a mana, nō te tāpa’o i te i’oa ‘o nā Vāna’a mātāmua e 20. ‘Ua taupupu noa ā te terera’a ‘ohipa, tae atu i te 2 nō Tiurai matahiti 1974. I reira tō te Tāvana Rahi ‘o Daniel Videau tītaura’a i teie mau Vāna’a nō tā rātou rurura’a mātāmua.
‘Ua fa’ata’a te parau mana i ha’amau i te Fare Vāna’a ē, nā te mau Vāna’a iho e pāpa’i i tā rātou papa ture ‘e te ture roto. ‘O te ‘ohipa mātāmua īa i ravehia e rātou ‘e, i te 5 nō Tītema, ‘ua ha’amana te ‘Āpo’ora’a Rahi i taua papa ture ra.
I te ‘ōmuara’a, ‘aita tā te Fare Vāna’ e fare nohora’a. Nō te mea e Vāna’a ato’a ‘o Sāmuera Ra’apoto ‘orometua, i pūpū ai ‘oia i te hō’ē piha i vata na, i te pū Fa’aterera’a a te ‘Ētārētia ‘Evaneria. I reira te rurura’a mātāmua i tupu ai i te ‘āva’e Tētepa matahiti 1974.
‘I muri mai i te tahi tapiho’ora’a mana’o, ‘ua mā’iti te mau mero i te i’oa nō teie Hiva Tahu’a : « Te Fare Vāna’a », ‘ei ha’amana’ora’a i te mau fare i ha’amauhia na i roto i te mau mata’eina’a, i te tau tahito rā, i reira te ho’i te feiā ‘āpī e ‘āmui ai nō te ha’api’i i te mau ‘ā’ai o te fenua, te iho tatau o te mau ra’atira… i raro a’e i te fa’aterera’a a te mau mātuatua. ‘A tāmau ‘ā’au noa ai te feiā ‘āpī i taua mau mea ra, e ha’api’i ato’a rātou nāfea ‘ia ‘ōrero.
